.

.

jif{ #@, c+s @$, @)%* c;f]h @) ut] zlgjf/  Vol. 32, No. 24 Saturday October  6, 2001  g]kfn ;+jt\ !!@! cgnfuf $ 

bz}+sf] k"j{ ;GWofdf dGqLkl/ifb lj:tf/ x'g]

cS6'j/ * df sf]nDa; lbj;

g]kfndf kLcfOPaf6 ckm\ufgx¿ cfPsf] cfz+sf

dfcf]jfbL sdf08/n] ;d]t kf6L{ Tofu]

k|hftGq cfk}mdf qmflGtsf/L Joj:yf xf]

dfcf]jfbLnfO{ afd kf6L{n] klg kTofPgg\

d'l:ndåf/f g]kfnsf] /fli6«otfdfly vt/f

dfcf]jfbL sfo{stf{n] k|r08sf] cfb]z dfg]gg\

;/sf/–dfcf]jfbL jftf{ b'O{–tLg lbgleq


bz}+sf] k"j{ ;GWofdf dGqLkl/ifb lj:tf/ x'g]

sf7df8f}+ . ax'k|ltlIft dGqLkl/ifbsf] k'gu{7g ca j8fbz}+sf] k"j{ ;GWofdf dfq x'g] ePsf] 5 . jt{dfg !# ;b:oLo dGqLkl/ifbnfO{ lj:tf/ ug{ s]xL zlQmzfnL dGqLx¿af6} bafj lbOcfPsf] a'lemg cfPsf] 5 eg] k|wfgdGqL z]/axfb'/ b]pjf dGqLkl/ifbdf k'gu{7g ug'{cl3 jt{dfg dGqfno tyf ljefux¿sf] :j?kdf ;+/rgfTds k]m/abn ug]{ kIfdf x'g'ePsf] a'lemPsf] 5 . sltko dGqfnox¿ Ps csf{;Fu c;Da4 eP/ klg Ps} 7fpFdf ufFl;Psf 5g\ eg] sltko rflx+ cJojl:yt / e2f vfnsf /x]sf 5g\ . t;y{ b]pjf ;/sf/n] dGqfnox¿sf] ;+/rgfTds ;'wf/ ug'{sf ;fy} To;nfO{ Jojl:yt u/]/ dfq dGqLd08ndf k'gu{7g ug]{ ;f]rfO agfPsf] jfn'jf6f/ ghLssf] ;"qaf6 yfxf ePsf] 5 .

;/sf/sf] :yfloTjsf] lglDt df}h'bf dGqLd08n lj:tf/ u/L dGqLx¿sf] ;+Vof sl/j # bh{g hlt k'¥ofpg'kg]{ cfkm\gf ;xof]uLx¿sf] ;Nnfx adf]lhd ug{ jt{dfg ;+/rgfdf kl/jt{g u/L s]xL dGqfnox¿ 6'qmf kfg{ nfluPsf] a'lemPsf] 5 . dGqLd08ndf cf–cfkm\gf JolQmx¿ kfg{ jl/i7 dGqLx¿ v'daxfb'/ v8\sf, ljho uR5]bf/, lr/~hLjL jfUn]x¿n] bafj lbOcfpg'ePsf] 5 . To;}n] ;a}nfO{ ;Gt'i6 agfpg'kg]{ ePsf]n] klg k|wfgdGqL b]pjfnfO{ dGqLd08n lj:tf/ ug{ l9nfO e}/x]sf] a'lemPsf] 5 .

;/sf/n] cufl8 ;f/]sf cfly{s, ;fdflhs ;'wf/sf sfo{qmdx¿nfO{ k|efjsf/L ?kdf nfu" ug{ klg dGqLd08nnfO{ k"0f{?k lbg' cfjZos x'G5 . dGqLd08n k'gu{7g sfo{ rfF8f]df bz}+cl3, gq bz}+kl5 dfq x'g] ;+efjgf /x]sf] sfFu|]; lgs6sf] ;"qn] hgfPsf] 5 .

dGqLkl/ifb lj:tf/ ubf{ kf6L{ ;efklt lul/hfk|;fb sf]O/fnfsf dfG5]x¿ klg ;dfj]z ug]{ jf b]pjfsf] Psdgf g} ug]{ eGg] ljifodf klg ce}m lg0f{o e} g;s]sf] a'lemPsf] 5 . b]pjfsf ;xof]uLx¿n] kf6L{ ;efklt sf]O/fnfn] kf6L{ sfo{;ldltdf xfn} k'gu{7g ug'{ x'Fbf Psnf}6L ?kdf cfkm\gf dfG5]x¿ dfq kfg'{ePsf]n] b]pjfnfO{ klg sf]O/fnf kIfsf dflg;x¿ dGqLkl/ifbdf glng lgs} bafj k/]sf] 5 . t/ To;/L PskIfLo ?kdf dGqLkl/ifb lj:tf/ ubf{ ;/sf/sf] cfo' sd x'g ;Sg] x'gfn] sf]O/fnf kIfsf s]xL dflg;x¿nfO{ JolQmut ?kdf ;Dks{ /fvL dGqLkl/ifbdf ;fd]n u/fOg] k|jn ;+efjgf /x]sf] 5 .

cfufdL k'gu{7gdf gofF k':tfsf k|v/ g]tf /fdrGb| kf}8]nnfO{ pk–k|wfgdGqL kb :jLsf/ ug{ k|wfgdGqL b]pjfsf] tk{maf6 bafj lbOPsf] a'lemPsf] 5 . pxfFnfO{ ;/sf/df glnPdf ;/sf/sf] cfo' sd x'g;Sg] ;+efjgfnfO{ Wofgdf /fVb} b]pjf kIfn] pxfFnfO{ ;/sf/df al;lbg dxTjk"0f{ dGqfno ;'Dkg] jfrf;lxt cfu|x ul/Psf] a'lemPsf] 5 .

>L b]pjfsf] g]t[Tjsf] ;/sf/ aGg] ;dodf klg pxfFnfO{ pk–k|wfgdGqLsf] kb ckm/ ul/Psf]df pxfFn] c:jLsf/ u/L aflx/} a;]/ ;xof]u ug]{ jrg lbg'ePsf] lyof] . clxn] >L kf}8]ndfly ;/sf/nfO{ leq} a;]/ ;xof]u ug]{ bafj cfPsf] 5 / o;k6s pxfFn] cfk"mdfly cfpg] lhDd]jf/L :jLsf/ ug]{ dgl:ylt atfpg'ePsf] a'lemPsf] 5 .

;/sf/n] dGqLkl/ifb lj:tf/sf] lglDt u[xsfo{ ul//x]sf] cj:yfdf tTsfn cGtl/d ;/sf/ aGg] ;+efjgf Hofb} IfL0f ag]/ uPsf] 5 . dfcf]jfbLx¿;Fu bf];|f]r/0fsf] jftf{ ;dfKt e} t];|f]r/0fsf] jftf{ csf]{ xKtf;Dddf x'g] ;+efjgf JoQm ul/Psf] ;Gbe{df cGtl/d ;/sf/ agfP/ pgLx¿nfO{ klg ;/sf/df ;fd]n ug]{ rrf{n] klg Jofkstf kfPsf] 5 . ;/sf/sf] tk{maf6 jftf{ 6f]nLsf k|d'v lr/~hLjL jfUn]n] xfn} cGtl/d ;/sf/ agfP/ r'gfj u/fpg ;/sf/nfO{ s'g} ;d:of gkg]{ s'/f af]n]/ dfcf]jfbLx¿nfO{ ;/sf/df ;dfj]z ug{ ;lsg] s'/fsf] ;+s]t lbg'ePsf] 5 . t/ sfFu|];leqsf] 7"nf] ;d"x cGtl/d ;/sf/sf] lvnfkmdf /x]sf] a'lemPsf] 5 . pgLx¿ dfcf]jfbLx¿sf] cGtl/d ;/sf/sf] dfusf] s'g} t's gePsf] / sfFu|];n] k"0f{ ax'dt k|fKt u/]sf] cj:yfdf cGtl/d ;/sf/ u7g ug'{ cfjZos gePsf] ts{ k|:t't u5{g\ . /fli6«o–cGt/f{li6«o kl/l:yltsf] sf/0f bafjdf k/]/ dgf]jn lu/]sf] sf/0f dfcf]jfbLx¿sf] jfu]{lg+u zlQm sd x'Fb} u}/x]sf] 5 eg] ljleGg 7fpFdf hgtf :jtM:k"mt{ ?kdf pgLx¿sf] k|ltsf/df pqgfn] pgLx¿nfO{ lx+;f, cft+ssf] /0fgLlt Tofu]/ ;+;bLo k|hftGqsf] d'nwf/df cfpg a9\bf] hgbafj ;[hgf ePsf] 5 .

k|d'v k|ltkIfL bn g]skf Pdfn]sf dxf;lrj dfwj g]kfn / ;Qf?9 bnsf ;efklt >L sf]O/fnf b'j}n] dfcf]jfbLx¿nfO{ b/af/ / ef/tsf] cflz{jfb k|fKt ePsf] cfIf]k nufPkl5 clxn] ef/tn] pgLx¿nfO{ cfkm\gf] e"ldaf6 nv]6\g yfn]sf] 5 eg] b/jf/n] klg dfcf]jfbLaf6 cfk"mnfO{ 6f9} /fVg] sf]lzz u/]sf] 5 . o;af6 dfcf]jfbLx¿ lj:tf/} Ps\lng yfn]sf] cfef; ldn]sf] 5 . Pdfn], dfn] nufotsf ;a} afd kf6L{x¿n] dfcf]jfbLx¿n] /fv]sf tLgj6} dfux¿ cGtl/d ;/sf/, u0ftGq / gofF ;+ljwfgnfO{ c:jLsf/ u/]kl5 pgLx¿nfO{ c? cK7]/f] k/]sf] 5 .

t];|f] r/0fsf] jftf{ ;+ejtM oxL d+un, a'waf/lt/ x'g] a'lemG5 eg] ;f] jftf{ lg0ff{os x'g'kg]{ / To;af6 ;d:of ;dfwfg gePdf ;/sf/n] zlQm k|of]u ug{'kg]{ bafj rf/}lt/af6 cfpg yfn]sf] 5 . t/ jftf{sf/x¿ t];|f]r/0fsf] jftf{af6 ;d:of Ps}rf]6L g;'Nemg] / k]ml/ klg jftf{ hf/L /xg ;Sg] ;+efjgf JoQm u5{g\ .

dfly


cS6'j/ * df sf]nDa; lbj;

sf7df8f}+ . sf]nDj;n] gofF ljZj cyf{t\ jt{dfg cd]l/sf kQf nufPsf] cS6'j/ !@, !$(@ df xf] . O6flnog cGj]ifs sf]nDa; hxfhdf a;]/ ef/tsf] ofqfdf lx+8]sf lyP, t/ pgL pQ/ cd]l/sf k'u] . cfh sf]nlDj;n] cd]l/sf kQf nufPsf] %)( jif{ k'Uof] .

;g\ !&(@ df sf]nDa;n] cd]l/sf kQf nufpsf] #)) cf}+ jif{ ufF7sf] cj;/ klxnf]kN6 ;/sf/L ljbf u/L w'dwfd;Fu dgfOof] . sf]nDa;n] cd]l/sf kQf nufPsf] cS6'j/ !@ sf lbg xf] / x/]s jif{ cS6f]j/sf] bf];|f] ;f]daf/ sf]nDj; lbj;sf cj;/df k/]8, rr{ ;]jf, :s"n sfo{qmd cflb cfof]hgf u/L dgfOG5 . o;kfln cS6'j/ *sf lbg sf]nDa; lbj; k/]sf] 5 / ;f] lbg cd]l/sL ;/sf/n] ljbfsf] 3f]if0ff u/]sf] 5 . g]kfndf klg ;f] lbg cd]l/sL b"tfjf; aGb /xg] hgfOPsf] 5 .

dfly


g]kfndf kLcfOPaf6 ckm\ufgx¿ cfPsf] cfz+sf

sf7df8f}+ . cd]l/sL zx/x¿df ePsf] cft+ssf/L xdnfkl5 cd]l/sfn] ckm\uflg:tfgdf cf>o kfO/x]sf] cft+sjfbL lu/f]xdfly xdnf ug]{ lg0f{o u/]kl5 ckm\uflg:tfgsf hgtf l5d]ssf b]zx¿ kfls:tfg, O/fg, shfv:tfgdf z/0ffyL{sf] ?kdf cf]Ol/g] qmd a9]sf] 5 . o;} l;nl;nfdf ToxfFaf6 efu]/ kfls:tfgdf z/0f lng k'u]sf nfvf}+ ckm\ufgLx¿ kfls:tfgL gful/ssf] e]ifdf g]kfn k;]sf] x'g;Sg] cfz+sf JoQm ul/Psf] 5 .

;f] cfz+sfnfO{ k'li6 ug{ ljut b'O{ xKtfb]lv kfls:tfgaf6 kLcfO{Psf] p8fgdfk{mt\ g]kfn cfpg] kfls:tfgLx¿sf] ;+Vof kof{Kt ePsf] u[xdGqfnosf ;Da4 ;"qx¿ atfpF5g\ . klxn]–klxn] kLcfO{Paf6 g]kfn cfpg] kfls:tfgLx¿sf] ;+Vof gu0o ePsf]df xfn k|lt lbg !)–!@ hgf kfls:tfgLx¿ ;f] p8fgaf6 g]kfn cfpg] u/]sf] cWofudg ljefuaf6 a'lemg cfPsf] 5 . To;/L g]kfn cfpg]x¿df s]xL ckm\uflg:tfgsf dflg;x¿ x'g;Sg] / ltgLx¿n] kfls:tfgdf u} cfkm\gf] gful/stf abn]/ kfls:tfgL gful/ssf] e]ifdf g]kfn cfpg ;Sg] x'gfn] >L % sf] ;/sf/n] xfn s]xL ;dosf] lglDt kLcfO{Psf] p8fg :ylut ug'{kg]{ ;'emfj ko{j]Ifsx¿ lbG5g\ .

To;/L g]kfn cfpg] ckm\ufgLx¿df cft+sjfbLx¿ klg x'g;Sg] cg'dfg ul/Psf] 5 . g]kfndf ;'/Iff Joj:yf lkmtnf] x'gfn] / g]kfn cft+sjfbLx¿sf] lglDt ;'/lIft :yn ePsf]n] cGt/f{li6«o cft+sjfbLx¿n] o;nfO{ cfkm\gf] cf>o:yn agfpg ;Sg] ;+efjgf lgs} a9]sf] 5 .

o;}aLr u[xdGqfnon] kfls:tfgl:yt zfxL g]kfnL b"tfjf;sf] sfpG;Ln/ zfvfnfO{ kfls:tfgL gful/snfO{ eL;f ljt/0f ubf{ cln s8fO ug{ lgb]{zg lbPsf] s'/f ;f] dGqfnosf] Ps ljZj:t ;"qaf6 a'lemPsf] 5 . g]kfnsf] xjfO ;'/Iff k|0ffnL klg sdhf]/ /x]sfn] kfls:tfgLx¿nfO{ eL;f lb+bf ckm\ufgLx¿ klg cfpg ;Sg] ;+efjgfnfO{ Wofgdf /fvL s8f gLlt cjnDjg ug{ lgb]{zg lbOPsf] s'/f ;f] ;"qn] hgfPsf] 5 .

;fy} c/j]nL b]zx¿ klg cft+ssf/lx¿sf] cf>o:yn algcfPsf]n] tL b]zx¿ klg g]kfndf cft+ssf/Lsf] k|j]z x'g;Sg] ePsf]n] c/j]nL b]zsf gful/sx¿nfO{ eL;f k|bfg ubf{ klg s8fO ug{ u[xdGqfnon] sbd rfn]sf] a'lemg cfPsf] 5 .

g]kfndf cfO{P;cfO{ ultljlw ;+rfng ug{ 5"6 kfO/x]sf] ;Gbe{df ef/tsf] klZrd a+ufnsf d'VodGqL a'4b]j e§frfo{sf] g]kfndf cfO{P;cfO{åf/f dfcf]jfbLx¿ ;+rflnt ePsf] x'g;Sg] cf/f]knfO{ ;/sf/n] uDeL/tfk"j{s lng'kg]{ ko{j]Ifsx¿ atfpF5g\ . kLcfO{Psf] p8fgaf6 g]kfndf kfls:tfgsf] v'lkmof Ph]G;Lsf dflg;x¿ / cft+sjfbLx¿ ;lhn} k|j]z ug{ ;Sg] s'/fnfO{ dWogh/ /fVb} ;f] p8fg aGb ug'{kg]{ hgbafj a9\g yfn]sf] 5 .

ljut @ jif{cl3 g]kfnaf6 p8]sf] ef/tLo ljdfg sDkgLsf] h]6 ljdfg ckx/0f ug]{ sflZd/L pu|jfbLx¿ klg kLcfO{Ps} p8fgaf6 g]kfn cfPsf] k'li6 ePsf] lyof] . t;y{ >L % sf] ;/sf/n] o;df plrt Wofg lbO{ ;'/Iff Joj:yf s8f agfpg'kg]{ ko{j]Ifsx¿ ;'emfj lbG5g\ .

dfly


dfcf]jfbL sdf08/n] ;d]t kf6L{ Tofu]

sf7df8f}+  . dfcf]jfbL kf6L{leqsf] r/d lg/Í'z z}nL, zf]if0f / bdgaf6 jfSs eP/ y'k|} dfcf]jfbL sfo{stf{x¿n] wdfwd ;f] kf6L{ kl/Tofu ug{ yfn]sf 5g\  .

k|fKt ;dfrf/ cg';f/ dfcf]jfbLsf ;'g;/L–# Pl/of sld6Lsf ;b:o tyf ;'g;/L df]/Ësf ;}Go sdf08/ sdnaxfb'/ s6'jfn-ldng_ n] dfcf]jfbL kf6L{ kl/Tofu u/]sf 5g\  .

;}Go sdf08/ s6'jfnn] kf6L{leqsf] x}sdjfbL Pj+ tfgfzfxL k|a[lQn] sfd ug{ cK7]/f] k/]sfn] hgtfsf] enfO{df sfd ug{ g;lsPsf] 7x/ ub{} kf6L{ kl/Tofu u/]sf] 3f]if0ff u/]sf 5g\  .

To:t}, pgL;Fu sfd ub{}cfPsf cGo kf6L{ ;b:ox¿ df]/ª ;'Gb/k'/–^ sf ofbj jf:tf]nf -;+uLt_, O6x/L–@ a:g] dbg /fO{-;+of]u_, lbnaxfb'/ tfdfª -cd[t_ tyf cg]d ;+3 -qmflGtsf/L_ ;'G;/L lhNnf sld6Lsf sf]iffWoIf hfg'sf nfld5fg] -cf/tL_ n] klg cf–cfˆgf] kbaf6 /fhLgfdf u/L kf6L{ kl/Tofu u/]sf] s'/f ;+o'Qm lj1lKtdfk{mt :ki6 u/]sf 5g\ .

dfcf]jfbL g]t[Tjn] sfo{stf{ / hgtfsf] lxtsf] gfddf pN6} zf]if0f / bdg u/]sf] eGb} cGo ljleGg 7fpFsf sfo{stf{x¿n] klg wdfwd dfcf]jfbL kf6L{ kl/Tofu ul//x]sf 5g\  .

dfly


k|hftGq cfk}mdf qmflGtsf/L Joj:yf xf]

cd]l/sLsf jf= /fhb"t l8ª\u/

sf7df8f}+ . cft+sjfb lj?4 n8\g cGt/f{li6«o ;fe]mbf/L lgdf{0f ug'{kg]{ / To;df g]kfnn] klg ;xof]u k'¥ofpg ;Sg] s'/f g]kfnsf nflu cd]l/sL sf=jf= /fhb"t n}l/ l8ª\u/n] Ps cGtjf{tf{df atfpg'ePsf] 5 . cd]l/sfsf] cfx\jfgdf xfn} /fi6«;+3Lo ;'/Iff kl/ifbn] /fi6«;+3sf ;a} /fi6«x¿nfO{ cft+sjfbLx¿sf] a}+s vftf rNg glbg / pgLx¿nfO{ cGt/f{li6«o ;Ldfgfsf] jf/kf/ ug{ glbg cg'/f]w u/]sf] s'/f cd]l/sL /fhb"tn] /f=;=;=;Fusf] Ps cGtjf{tf{df atfpg'ePsf] 5 .

cft+sjfb cGt/f{li6«o ;d:of xf] / ;]K6]Da/ !! df cd]l/sfdf 36]sf] cft+ssf/L 36gfsf] ljZjsf ljleGg efux¿;Fu ;DaGw 5 eGg'x'Fb} pxfFn] cft+sjfbL ;d"x cn–lsbfsf] ljZjJofkL?kdf sfo{hfnf] ePsf]n] blIf0f Plzofdf cGt/f{li6«o cft+sjfb lj/f]wL ultljlw s]lGb|t /xg] s'/f pxfFn] atfpg'eof] .

cft+sjfb lj?4 g]kfnn] b]vfPsf] k|ltlqmofsf] k|;+;f ub}{ pxfFn] g]kfnsf] k|hftflGqs k|lqmofnfO{ d2t k'¥ofpg cd]l/sf OR5's /x]sf] atfpg'ePsf] 5 .

k|hftGq g} clxn]sf] ;jf]{Ts[i6 Joj:yf ePsf]df xfdL ;a}sf] b[9 ljZjf; 5 eGb} pxfFn] k|hftGq cfk}mdf qmflGtsf/L Joj:yf xf] eGg'eof] . cd]l/sfsf] k|hftGq klg k"0f{ 5}g To;df klg ;dofg's"n kl/jt{g e}/xG5, pxfFn] atfpg'eof] .

æg]kfnsf] k|hftGqn] ev{/ !! jif{ k"/f u/]sf] 5, cd]l/sfsf] k|hftGq !! jif{sf] x'Fbf xfdLn] w]/} lsl;dsf k|of]ux¿ u/]sf lyof}+Æ /fhb"t l8ª\u/n] eGg'eof] .

g]kfnn] cfkm\gf] ;'/Iff Joj:yfdf ;'wf/ ug'{ h?/L 5, To;f] eof] eg] ljb]zL nufgLstf{x¿ klg g]kfntk{m cfslif{t x'g]5g\ eGb} pxfFn] e|i6frf/ klg ljsf; k|lqmofdf 7"nf] afws 5 eGg'eof] .

cd]l/sfdf ePsf] cft+ssf/L 36gfk|lt g]kfnn] b]vfPsf] ;xfg'e"ltsf] k|z+;f ub}{ pxfFn] g]kfn / cd]l/sfaLrsf] ;DaGw lgs} 3lgi7 /x]sf] rrf{ ug'{eof] .

pxfFn] g]kfnnfO{ o'P;PcfO{8Lsf] tk{maf6 cd]l/sfn] jif]{lg @ s/f]8 8n/ ;xof]u k|bfg ub}{ cfPsf] hfgsf/L lb+b} ;f] /sd ljz]ifu/L :jf:Yo If]qdf nufgL ul/Psf] atfpg'ePsf] 5 .

dfly


dfcf]jfbLnfO{ afd kf6L{n] klg kTofPgg\

sf7df8f}+ . g]kfndf lqmofzLn Ps bh{g eGbf a9L afd kf6L{x¿n] dfcf]jfbL hgo'4 unt ePsf] 7x/ u/L o;af6 sDo'lgi6 cfGbf]ngnfO{ g} abgfd x'g] atfPsf 5g\ .

k|d'v ljkIfL bn g]skf Pdfn]sf] g]tfx¿n] dfcf]jfbLn] cl3 ;f/]sf] ;+ljwfgsf] vf/]hL, u0ftGq / cGtl/d ;/sf/sf] dfu s'g} xfntdf klg k"/f x'g g;Sg] bfjL u/]sf 5g\ .

To:t}, g]skf dfn]sf dxf;lrj afdb]j uf}tdn] t clxn] cfP/ dfcf]jfbL lqmofsnfknfO{ æcftÍjfbLÆsf] ;+1f lbg' ePsf] 5  .

g]dlskf / g]skf d;fnsf g]tfx¿ ;d]t u0ftGqsf] ljkIfdf plePkl5 dfcf]jfbL g]t[Tj ca s] ug{] egL b'ljwfdf k/]sf 5g\  .

ef/tn] dfcf]jfbLx¿nfO{ cftÍjfbL eg]/ 3f]if0ff u/LlbPkl5 dfcf]jfbLx¿nfO{ ;d]6]/afdkGyL sfo{ut Pstfsf] cleofgdf nfu]sf afd g]tfx¿ dfcf]jfbL ;DaGw tf]8\g] kIfdf plePsf 5g\  .

dfcf]jfbL;Lt sfo{ut Pstf ubf{ cftÍjfbLx¿nfO{ ;+/If0f / ;fy lbPsf] cf/f]k nfUg] 8/n] q:t ag]sf afd g]tfx¿ ;f] cf/f]kaf6 d'Qm x'gsfnflu dfcf]jfbLlj?4 lgs} cfqmfds 9+un] k|:t't x'g yfn]sf 5g\  .

dfcf]jfbLsf] kf6L{nfO{ PSnfpFb} hfFbf p;sf] Ifdtf 36\g] / ;+;bLo k|hftGqdfly s'g} ;+s6 gcfpg] ljZjf;df plePsf k|hftGqjfbLx¿n] eg] 7"nf] /fxtsf] dx;'; u/]sf 5g\  .

dfcf]jfbL u0ftGqsf] dfunfO{ c:jLsf/ u/]kl5 Pdfn]lj?4 ef}lts sf/jfxL ug{] r]tfjgL dfcf]jfbL sfo{stf{n] lbPsf 5g\  . Pdfn] dxf;lrj dfwjs'df/ g]kfnnfO{ æs]z/h+usf]Æ csf{] ?kdf lrlqt u/]sf dfcf]jfbLx¿sf] cfqmf]z Pdfn]k|lt cem a9\g] ;Defjgf b]lvPsf] 5  .

dfly


d'l:ndåf/f g]kfnsf] /fli6«otfdfly vt/f

sf7df8f}+ . ljleGg jxfgfdf g]kfn k|j]z u/]sf d'l:ndx¿ clxn] v'j} ;nanfpg yfn]sf 5g\ . To;/L g]kfndf cfPsf d'l:ndx¿n] Ps e"ldut ;+:yfsf] gfdsf] xjnf lb+b} g]kfnL /fli6«otf / lxGb"jfbLx¿nfO{ vt/f x'g] wDsLx¿ lbPsf 5g\ . jN8{ O:nflds :6'8]G6 c08/ u|fp08 k|mG6sf] gfd lbO{ s]xL lbgcl3 /fhwfgLsf uNnL–uNnLdf 6fFl;Psf 8/nfUbf kf]i6/x¿n] g]kfnsf d'l:ndx¿ klg vfF6L cft+sjfbL ePsf] :ki6 kf/]sf] 5 . w]/}n] pQm kf]i6/ kfls:tfgL b'tfjf;sf] of]hgfdf 5kfOPsf] x'g;Sg] cfz+sf u/]sf 5g\ . t/ o;af/]df ;/sf/ eg] clxn];Dd df}g /x]sf] 5 .

slxn] slyt Clts /f]zg sf08 t slxn] Ol08ofg ljdfg ckx/0f u/]/ cfˆgf] jf:tljs cft+sjfbL cg'xf/ b]vfPsf d'l:nd cft+sjfbLx¿sf] of] wDsLn] ca ;fFRr} d'l:ndx¿sf lj?4, cft+sjfbsf lj/f]wLx¿ Psh'6 x'g'kg{] cj:yf pTkGg ePsf] dx;"; cfd hgdfg;n] u/]sf 5g\ .

afofFlt/ cf];fdf ljg nfb]gsf] kmf]6f], bfofF ;fO8df jL/ cf];fdf ljg nfb]g lhGbfjfb, d'Nnf cd/ lhGbfjfb, O:nfd Pstf lhGbfjfb eGg] gf/f / aLr efudf xf]lzof/ lxGb" -af}4_, xf]lzof/ wdf{jnDaLx¿, xf]lzof/ xf]lzof/ egL n]lvPsf] pQm kf]i6/df k9\b} cfqmf]z pdfNg] jfSox¿ pNn]v 5g\ .

Ps sflkm/nfO{ dfbf{ -xnfn ubf{_ cNnfxn] %) jif{ hGgt -:ju{_ df af; u/fpg] x'G5, Ps hgfnfO{ anfTsf/ ubf{ ! nfv jif{ af; u/fpF5g\ eGg] clt xf:of:kb / cGwljZjf;L egfO{ pw[t pQm kf]i6/df o:tf 8/nfUbf c? wDsLx¿ klg lbOPsf 5g\ —

xfd|f] lj/f]w ug]{ sflZd/Lx¿nfO{ oftgf lbg] lxGb"÷af}4 kl/j/sf :jf:gL / 5f]/f5f]/Lx¿nfO{ 6'qmf–6'qmf kf/L sfl6g]5 .

—lxGb'÷af}4 s]6Lxx¿nfO{ ljjfxsf] jfxgfdf /fVg] O:nfd wd{ dfGg]nfO{ cNnfxn] hGgt lbG5g\ eGg] afFRbf ulge"t -n"6_ sf] df]6f] /sd uf]; vfgnfO{ lbG5g\

—g]kfnn] kfls:tfg / ckmuflg:tfg;Fu zL3| lj/f]w ;DaGw /fvf];\ gq kl5 o;n] b08 ef]Ug'kg{] 5 .

— d'l:nd afx'No t/fO{sf If]qx¿df /xg] c? wdf{jnDaLx¿n] cNnfxsf] cfb]z :jLsf/]/ O:nfd u|x0f ub{}gg\ eg] logLx¿nfO{ sf]/f{ xfg]/ oftgf lbG5f}+ .

o;}u/L pgLx¿sf] kf]i6/df g]kfnnfO{ 6'qmfpg] wDsL lbOPsf] 5 . g]kfnL /fli6«otf / cv08tfdfly wfjf af]n]sf tL cft+sjfbLx¿n] ef/tnfO{ ljefhg u/]/ kfls:tfg agfP e}+m g]kfnnfO{ ljefhg u/L lxdfno:tfg agfpg], ;'g;/L, ;Kt/L, /f}tx6, k;f{, jf/f h:t} lhNnfx¿sf lxGb" cfOdfO{x¿nfO{ anTsf/ ug{], t/fO{sf] d'l:nd afx'Notf ePsf lhNnfx¿df O:nflds sfg"g 3f]if0ff u/L 5'§} /fHo :yfkgf ug{] nufotsf] qf;bLk"0f{ wDsLx¿ lbPsf 5g\ .

Ps /fli6«jfbL d'l:nfd ;"qsf cg';f/ kfls:tfgL /fhb"tfjf;n] g]kfnLx¿sf] k|ltlqmof a'em\g of] kf]i6/ lgsfnL, tL 3[l0ft wDsLx¿ lbPsf] xf] . ca o;sf] s]xL ;dokl5 p;n] g]kfnL /fi6«, g]kfnL hgtf / lxGb" af}4 wd{k|lt wfjf af]Nb} gofF s'/f] aflx/ NofP klg s'g} km/s kg{] 5}g .

clxn];Dd ;/sf/n] of] kf]i6/ s;n] lgsfNof] / lsg lgsfNof] eg]/ cg';Gwfg u/]sf] 5}g . o;nfO{ cfdhgtfn] /x:ok"0f{ ?kn] lnPsf 5g\ . t/ lxGb"jfbL kz'klt ;]gf nufotsf ;+:yfx¿n] s8f zAbdf lj/f]w u/]sf 5g\ . kz'klt ;]gf g]kfnsf cWoIf lji0f's'df/ k|;fO{ sflZd/L d';ndfgx¿n] g]kfndf ;fDk|bflos ;b\efj ljufg{ o:tf s'/fx¿ NofPsf] atfpFb} o; af/]df ;/sf/ r"k a;]sf]df cfqmf]z JoQm u/]sf 5g\ .

dfly


dfcf]jfbL sfo{stf{n] k|r08sf] cfb]z dfg]gg\

sf7df8f}+ . dfcf]jfbL g]t[Tj oltv]/ 7"nf] wd{ ;+s6df k/]sf] 5 . cfˆgf] sfo{stf{x¿n] g]t[Tjsf] cfb]]znfO{ a]jf:tf ub{} cfˆg} 9+un] cftÍ dRrfpFb}, n"6kf6 ub{} lx8\g yfn]kl5 dfcf]jfbL g]tfx¿ lgs} lrlGtt b]lvg yfn]sf 5g\ .

dfcf]jfbL g]tfx¿ k|r08 / 8f= afa'/fd e§/fO{n] jftf{s} dfWodaf6 ;d:of ;dfwfg ug{ a9L nrstf b]vfPkl5 sfostf{x¿ pN6} g]t[Tj lj?4 hfOnfUg ;Sg] wDsL ;d]t lbg yfn]sf 5g\ .

;/sf/–dfcf]jfbL 6f]nLaLr bf];|f] r/0fsf] jftf{ ;DkGg ePkl5 t];|f] r/0fsf] jftf{ s;/L s'g xb;Dd nrstf ckgfO{ ug{] eGg] ;DaGwdf dfcf]jfbL g]t[TjaLr uDeL/ dte]b pTkGg ePsf] 5 .

bf];|f] r/0fsf] jftf{sf qmddf dfcf]jfbLåf/f k|:t't u0ftGq, cGtl/d ;/sf/ / gofF ;+ljwfgsf] s'/fnfO{ ;/sf/n] k"0f{?kn] c:jLsf/u/]sf] 5 . t/ dfcf]jfbL sfo{stf{x¿ oL tLg dfux¿af6 tn cf]n{]/ g]t[Tjn] ;Demf}tf u/] ;f] s'/f dfGo gx'g] / cfk"m;Fu ePsf] xltof/ :jo+ g]t[Tjtk{m kmls{g ;Sg] r]tfjgL lbPsf 5g\ . t/ 8f= e§/fO{ / k|r08 eg] /fli6«o, cGt/f{li6«o kl/l:yltnfO{ d"NofFsg u/L zflGtk"0f{ jftf{åf/f cfˆgf dfu cl3 a9fpg] kIfdf /x'g ePsf] 5 . dfcf]jfbLsf jftf{ 6f]nLdf ;+of]hs s[i0faxfb'/ dx/fn] bf];|f] r/0fsf] jftf{kl5 ljleGg 7fpFdf JoQm ljrf/n] kf6L{nfO{ lgs} cK7]/f] l:yltdf k'¥ofPsf] ljZn]if0f g]t[Tjn] u/]sf] a'lemPsf] 5 . t];|f] r/0fsf] jftf{sf] g]t[Tj ug{ 8f= afa'/fd e§/fO{nfO{ g} v6fpg'kg{] cfjfh kf6L{df p7]sfn] o; ljifonfO{ uDeL/tfk"j{ lnOPsf] dfcf]jfbL ;"qsf] bfjL 5 .

ljleGg 7fpFdf cfd;efnfO{ ;Daf]wg ug{] l;nl;nfdf s'i0faxfb'/ dx/fn] dfcf]jfbLsf dfunfO{ j]jf:tf ul/Pdf k]G6fug / Go"of]s{sf] h:tf] 36gf g]kfndf x'g;Sg] r]tfjgL lbg'ePsf] k|;Fu lgs} ljjfbf:kb aGg k'u]sf] 5 .

dfcf]jfbLsf tk{maf6 cd]l/sfdf ePsf cftÍsf/Lx¿nfO{ g} k|f]T;fxg ug{] b[li6sf]0f k|:t't ePkl5 cGt/f{li6«o ;'dbfon] g]kfndf dfcf]jfbLsf] ;Da4tf klg cftÍjfbL ;+u7gx¿l;t x'g;Sg] c8\snafhL ul//x]sf 5g\ . o;} ;Gbe{df ef/t ;/sf/n] klxnf]k6s g]kfnsf dfcf]jfbLx¿ cftÍjfbL ePsf] / ef/tdf pgLx¿nfO{ cf>o glbg] 3f]if0ff u/]kl5 dfcf]jfbLx¿ 7"nf] ;+s6df ?dlng k'u]sf 5g\ .

ljleGg /fhgLlts kf6L{x¿ ljz]if u/L k|d'v /fhgLlts kf6L{x¿, ;Qf?9 g]kfnL sfFu|]; / g]skf Pdfn]sf g]tfx¿n] dfcf]jfbLsf ;DaGw ef/t ;/sf/n] cfˆgf] b[li6sf]0f :ki6 ug{'kg{] s'/f k6s–k6s p7fpFb} cfPsf] ;Gbe{df ef/t ;/sf/n] dfcf]jfbL ultljlwnfO{ cftÍsf/L ePsf] ls6fgL ul/lbgfn] ef/tk|lt p7fOPsf] z+sf lgjf/0f ePsf] 5 .

g]kfnsf dfcf]jfbLx¿n] ef/tdf cf>o gkfpg] ePkl5 / g]kfndf klg pgLx¿sf cjfl~5t ultljlwaf6 jfSs ePsf hgtfx¿ :jo+ k|ltsf/df pq]sfn] dfcf]jfbL g]t[Tj hgtf;dIf k6s–k6s e'mSg jfWo ePsf] 5 .

dfcf]jfbL g]t[Tjn] b]vfPsf] nrstfaf6 casf] jftf{n] lglZrt?kdf ;sf/fTds df]8 lng;Sg] ck]Iff ul/Psf] 5 t/ clgolGqt dfcf]jfbL sfo{stf{sf] pb08tfnfO{ lgoGq0f ug{ g;lsPdf l:ylt c? hl6n aGg ;Sg] vt/f klg TolQs} b]vfk/]sf] 5 .

cWoIf k|r08n] cfˆgf] sAhfdf /x]sf ;Dk"0f{ ;'/IffsdL{ / hg;fwf/0fnfO{ d'Qm ug{] 3f]if0ff u/]kl5 klg dfcf]jfbL sfo{stf{x¿n] To; 3f]if0ffnfO{ j]jf:tf u/]sf 5g\ . ;/sf/sf] egfO cg';f/ em08} @)) JolQm dfcf]jfbLsf] sAhfdf /x]sf 5g\ . t/ dfcf]jfbLn] s]xL ;'/IffsdL{ / s]xL cGo JolQmx¿nfO{ dfq d'Qm u/]sf 5g\ . cWoIf k|r08n] cjfl~5t s'g} klg sfd gug{ sfo{stf{x¿nfO{ k6s k6s lgb{]zg lbPklg To;sf] ;'g'jfO{ ePsf] 5}g . dfcf]jfbL sfo{stf{x¿n] 7fpF 7fpFdf n'6kf6 ug{], cfuhgL ug,{] tf]8kmf]8 ug{], ufO{ sf6\g], dlGb/ eTsfpg], j|fXd0fx¿sf] hg} 6'KkL sf6Llbg], ckx/0f ug{], anfTsf/ ug{] h:tf cToGt} lg/Í'z / kf;ljs k|j[lQ /f]s]sf 5}gg\ .

To;}n] dfcf]jfbL g]t[Tjn] zflGtk"0f{ tl/sfn] jftf{ ;kmn agfpg] / /fli6«o d"nwf/df ;dflxt eO{ /fi6«sfnflu of]ubfg ug{] xf] eg] ;j{k|yd cfˆgf sfo{stf{x¿nfO{ lgoGq0fdf /fvL cjfl~5t ultljlw /f]Sg' kb{5 . gq eg] cftÍjfblj?4sf] ljZj hgdtsf] af9Ln] dfcf]jfbL cl:tTjnfO{ g} aufpg j]/ nfUg] 5}g .

dfly


;/sf/–dfcf]jfbL jftf{ b'O{–tLg lbgleq

sf7df8f}+ . ;DejtM ;/sf/ / dfcf]jfbLaLr t];|f] r/0fsf] jftf{ o;} ;ftf x'g] ;Defjgf 5 . ;/sf/ dfcf]jfbL ;"qx¿n] t ;se/ cfpFbf] d+unaf/ g} jftf{ x'g;Sg] atfPsf 5g\ . t/ b'j} tk{msf] pRr ;"qn] eg] clxNo} cflwsfl/s s'/f aflx/ gcfO;s]sf] k|ltlqmof lbof] .

csf{] Ps hfgsf/ ;'qsf cg';f/ t];|f] r/0fsf] jftf{ sf7df8f}+ cyjf eQmk'/sf] gu/sf]6 dWo] Ps 7fpFdf x'g] ljifodf ;/sf/ dfcf]jfbLaLr 5nkmn eO/x]sf] 5 . ptf jftf{s} ljifodf hfgsf/L dfUbf dfcf]jfbLsf] Ps ;"qn] ;/sf/n] ce}m jftf{sf] /fd|f] jftfj/0f gagfPsf] cf/f]k nufof] . pQm ;"qn] bf];|f] r/0fsf] jftf{sf qmddf /flvPsf @# a'Fb] Ph]08fsf k|f/lDes dfux¿df ;d]t ;/sf/ uDeL/ gePsf] u'gf;f] kf]Vb} eGof]— xfdLn] Ph]08fsf] klxnf] gDa/df g} xfd|f s]Gb|Lo ;b:o dft[sf ofbj nufot ;Dk"0f{ sfo{stf{x¿ l/xf ug{'kg{] / ;z:q k|x/L an vf/]h ug'{kg]{ / ufpF–ufpFdf k7fOPsf ;]gfx¿nfO{ Jof/]sdf af]nfOg'kg{] dfu /fv]sf lyof}+ . t/ ;/sf/n] a]–jf:tf dfq} ul//Xof] . To;}n] ;/sf/ jftf{df ;+j]bgzLn ag]s} 5}g . t/ pQm ;"qn], cfˆgf] kf6L{n] aGbL agfOPsf] k|x/Lx¿nfO{ l/xf u/]kl5 rflx+ ;/sf/n] /fd|f] k|ltlqmof lbPsf] s'/f :jLsf¥of] .

otf ;/sf/L kIfsf jftf{sf/x¿ eg] dfcf]jfbLnfO{ cf}+nf lb+bf 8'8F'nf] lgNg] vf]h]sf] cf/f]k nufpFb} dfcf]jfbLn] dfudfly dfu /fVg' jftf{ ljyf]Ng] lgot xf] eGb5g\ . ;/sf/L jftf{ 6f]nLsf ;+of]hs lr/~hLjL jfUn]n] ;Dj}wflgs /fhtGq / ax'bnLo k|hftGqsf lvnfkmdf jftf{ gul/g] c8fg ;/sf/n] lnO/x]sf] atfpg' ePsf] 5 . pxfF dfcf]jfbLx¿ s'g} c8\sf] gyfkL jftf{df cfpg'kg{] ;'emfj lb+b} pgLx¿nfO{ oxL Joj:yf cGtu{t cGtl/d ;/sf/ agfP/ leq\ofpg ;lsg] atfpg' x'G5  . t/ pxfFn] cGtl/d ;/sf/ s]–sf nflu eg]/ rflx+ k'gM atfpg' ePsf] 5}g . olb ;+ljwfg ;+zf]wg u/]/ dfcf]jfbLnfO{ oxL Joj:yfleq Nofpg] xf] eg] klg cGtl/d ;/sf/sf] cfjZostf kb{}g . To;}n] dGqL jfUn]n] KofRr af]lnxfNg' ef], ls ts{ lbP/ af]Ng' kb{Yof] eGg] /fhgLlts ljZn]ifsx¿sf] ljZn]if0f 5 .

oxL xKtf jftf{ x'g] s'/fdf dfgjclwsf/jfbL g]tfx¿ klg 9'Ss 5g\ . OG;]ssf dxf;lrj ;'jf]w Kofs'/]n ;/sf/ / dfcf]jfbL jftf{sf nflu Psbd} kf]h]l6e b]lvPsfn] jftf{ tTsfn} ug{'kg{] /fo k]z ug{' x'G5 . pxfF jftf{nfO{ rfF8} 6'ª\Uofpg] xtf/f] ug{ gx'g] ;'emfj /fVb} eGg'xG5— olt uxg ;jfnsf b'O{ ljk/Lt zlQmaLr eO/x]sf] jftf{nfO{ tTsfn} 6'ª\Uofpg] k|oTg ug{ x'Fb}g lsgsL of] jftf{ jif{ lbg;Dd nlDag klg ;S5 . t/ klg jftf{ ug{ 5f8\g' x'Fb}g .

;/sf/L jftf{ 6f]nLsf ;b:o g/x/L cfrfo{sf] ts{ klg o:t} o:t} 5 . pxfF clxn] jftf{ c;kmn eP klg ef]ln k'gM jftf{ g} ug{'kg{] ts{ lb+b} jftf{nfO{ b'O{tkmL{ ;dembf/Lsf] cfwf/df 6'ª\Uofpg'k5{ eGg'x'G5 . pxfFsf] ljrf/df jftf{sf] ljsNk jftf{ g} xf] . To;}n] o;} xKtf x'g] jftf{nfO{ uDeL/tfk"j{s lnP/ cl3 a9\g'k5{ .

jftf{ ;xhstf{ kß/Tg t'nfw/ clxn]sf] cj:yfdf jftf{ c;kmn ePkl5 b]zdf u[xo'4 lglDtg] ljrf/ /fVb} jftf{s} dfWodaf6 k|hftflGqs k4lt adf]lhd :yfoL zflGtsf] nflu gofF ljsNk vf]Hg'k5{ eGg'x'G5 . t];|f] jftf{sf nflu klg ;/sf/ dfcf]jfbLn] cfk"mx¿nfO{ ;xhstf{sf] e"ldsf lgefOlbg] cfu|x u/]sfn] jftf{ x'g] ljZjf; /fVb} pxfF k|dn] lgDtf] lbP/ dfcf]jfbLnfO{ af]nfpg] ljlQs} jftf{ eOxfN5 eGg'x'G5 .

clxn] dfcf]jfbL kIf jftf{sf] nflu ;/sf/ eGbf a9L nlrnf] eP/ k|:t't x'g'nfO{ klg ljZn]ifsx¿n] cy{k"0f{?kdf lnPsf 5g\ . pTkGg /fli6«o–cGt/fli6«o kl/l:yltsf sf/0f dfcf]jfbLnfO{ cK7\of/f] k/]sfn] dfcf]jfbL jftf{af6 pDsg g;Sg] atfpFb} Psyl/ l6Kk0fLsf/x¿ o:tf] cg's"n cj:yfdf jftf{df l9nfO{ ug{ gx'g] atfpF5g\ .

;Da4 ;"qsf cg';f/ casf] jftf{df dfcf]jfbLn] bf];|f] r/0fsf] jftf{df k]z u/]sf Ph]08fsf ljifox¿df g} 5nkmn x'g]5 . o;k6ssf] jftf{df ;/sf/n] klg cfˆgf] cflwsfl/s k|:tfj cf}krfl/s ?kdf k|:t't ug{] atfOPsf] 5 .

:d/0fLo 5 ;/sf/ / dfcf]jfbLn] ut ;fpg & ut] clglZrtsfnLg o'4lj/fd u/]kl5 dfcf]jfbL / ;/sf/aLr k|yd r/0fsf] jftf{ ut ebf} !$ ut] nlntk'/ lhNnfsf] uf]bfj/L l/;f]6{df / bf];|f] r/0fsf] jftf{ ebf} #* / @( ut] alb{of lhNnfsf] 6fOu/ 6k xf]6ndf ;DkGg ePsf] lyof] . tL b'O{ r/0fsf jftf{x¿n] clxn];Dd s'g} lgrf]8 lgsfn]sf 5}gg\ .

dfly